Heupprothese

Omschrijving

In onderstaande tekst worden de meest frequente aandoeningen besproken. Andere belangrijke aandoeningen zijn: reuma en een vroegere heup- of bekkenbreuk.

Artrose van de heup

Bij artrose van de heup is het gewrichtskraakbeen beschadigd of weggesleten.
Hierdoor komen de botvlakken dichter bij elkaar te liggen en vindt uiteindelijk bot-op-bot-contact plaats. Doordat de aangetaste gewrichtsoppervlakken ruw zijn, gaat de heup niet meer soepel bewegen.

Aseptische heupkopnecrose

Een proces waarbij het bot gelegen vlak onder het kraakbeen afsterft en inzakt, waardoor de heupkop afplat. Dit leidt tot vroegtijdige kraakbeenbeschadiging en pijn.

Klachten bij slijtage van de heup

• Pijn is de belangrijkste klacht. Deze pijn wordt gekenmerkt door een voortdurende pijn in de lies en bilregio. De pijn straalt voornamelijk naar het bovenbeen en de knieregio uit.Het kan zijn dat de pijn ’s nachts niet overgaat en de klachten kunnen bij vochtig en koud weer verergeren.
• Een andere belangrijke klacht is bewegingsbeperking. Zo kan er stijfheid en startpijn optreden bij het stappen en moeilijkheden met lopen. Er kan ook last zijn bij het aantrekken van kousen en het vastmaken van schoenveters.

Niet-chirurgische behandeling van de heup

• Gebruik van een kruk/wandelstok: In de beginperiode kan een hulpmiddel vaak de pijn verminderen. Het is hierbij belangrijk dat u de kruk of de wandelstok aan de niet-aangetaste heup vasthoudt.
• Aanpassing van de levensstijl: Vermageren, zware (schok)belastende activiteiten vermijden (bv. lopen, springen…).
• Pijnstillende medicatie
• Ontstekingsremmende medicatie: Deze medicatie wordt gebruikt om ontsteking tegen te gaan en om de pijn tijdelijk te onderdrukken.

Wanneer wordt een heupprothese geplaatst?

Het plaatsen van een heupprothese wordt pas overwogen als:

• alle andere middelen gebruikt bij uitgesproken slijtage niet meer werken of onvoldoende efficiënt zijn.
• er sprake is van veel pijn.
• er serieuze beperkingen in het dagelijks functioneren zijn, bv. niet meer zo lang en ver kunnen lopen.

Wat is een totale heupprothese?

Klassieke heupprothese

• Uw arts heeft over het plaatsen van een heupprothese gesproken. Een heupprothese is een kunstgewricht dat het beschadigde deel van het heupgewricht vervangt.
• Een heupprothese bestaat uit verschillende delen waarbij een deel de heupkop zal vervangen en een deel de heupkom.
  • De heupkom bestaat meestal uit twee delen: een metalen buitenste deel bekleed met een ingroeilaag en een binnenste deel uit polyethyleen of keramiek.
  • De heupkop bestaat ook uit twee delen namelijk een steel en een kop: de steel met een ingroeilaag bestaande uit hydroxyapathiet en het kopdeel bestaande uit keramiek of chroomkobalt.
• Er zijn heel veel verschillende types heupprothesen op de markt. De chirurg zal voor u de meest geschikte prothese kiezen. De chirurg maakt zijn keuze op basis van uw leeftijd, geslacht, lichaamsbouw en activiteitsgraad.

Hip Resurfacing

Het kan zijn dat uw arts beslist dat hip resurfacing de beste techniek is voor uw ‘versleten’ heup. Deze keuze wordt soms bij jongeren en actieve personen (voornamelijk mannen) gemaakt omwille van het botsparend karakter. Deze prothese bestaat uit een heupkom en een heupkop zonder steel.

De operatie

De ingreep zelf duurt ongeveer 1 tot 2 uur. De operatie gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving (met een ruggenprik verdooft de anesthesist uw onderlichaam). Met deze verdoving bent u tijdens de operatie wakker. Toch krijgt u een rustgevend medicament, zodat u zich comfortabel voelt en niets hoort. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de verschillende stappen tijdens de
ingreep.

Klassieke totale heupprothese

1. Een insnede wordt gemaakt ter hoogte van de heup.

2. De versleten heupkop wordt afgezaagd. Zo krijgt de chirurg toegang tot het dijbeen en de heupkom.

3. Het versleten kraakbeenoppervlak van de heupkom wordt vervangen en de nieuwe heupkom wordt geplaatst.

4. In het dijbeen gaat de chirurg een steel plaatsen waarop een nieuwe kop wordt aangebracht.

5. De chirurg test de beweeglijkheid van het been.

6. De insnede wordt gehecht en eventueel wordt een drainagebuisje aangelegd.Zo kan overtollig wondvocht worden gedraineerd.

7. Aanleggen van het verband.

Hip resurfacing

Hip is de Engelse benaming voor heup. Resurfacing betekent overlagen. Bij deze operatie gaat de chirurg de versleten heupkop niet verwijderen. Hier gaat hij enkel het zieke kraakbeen van de heupkop verwijderen. Op deze heupkop plaatst hij dan een nieuwe heupkop.

Risico’s verbonden aan een totale heupprothese

Zoals bij iedere chirurgische ingreep zijn er ook bij een totale heupprothese verschillende complicaties mogelijk. Een aantal acties kan de patiënt zelf ondernemenom de klachten te verminderen.

De belangrijkste risico’s:

• Reactie op de anesthesie(misselijkheid, hoofdpijn, braken…)

Actie patiënt: Voor de operatie zal de anesthesist langskomen om de verdoving zo goed mogelijk op uw conditie af te stemmen. Volg het advies om niet meer te eten/drinken de nacht vóór de operatie.
Behandeling: medicatie

•  Wondinfectie

Actie patiënt: Vóór de operatie wordt nagegaan of infecties aanwezig zijn. Er wordt geen operatie uitgevoerd tot u vrij bent van infecties. Breng dus zeker uw arts op de hoogte mocht één of andere
infectie aanwezig zijn. Vermijd het roken in de periode vóór en na uw operatie. Indien u slechte tanden heeft, gelieve vóór de opname naar de tandarts te gaan en meld dit aan uw arts.
Behandeling: antibiotica

•  Flebitis

Actie patiënt: Tijdens uw verblijf zal u drukkousen krijgen, krijgt u inspuitingen in de buik en na de operatie wordt u aangemoedigd om te bewegen.

• Bloeding/hematoom/zwelling

Behandeling voor bloeding: drukzak/drukverband op de wonde plaatsen, toediening van bloed, beenpomp, lymfedrainage …
Behandeling voor hematoom: zalf,pijnstillers …

• Pijn: 

Behandeling: pijnstillers, ontstekingswerende medicatie, ijsapplicatie.

Preventie: Bewegen van de heup is nodig ondanks de pijn.

• Luxatie

Een heupluxatie is het uit de kom schieten van de heupkop.
Actie patiënt: Benen niet over elkaar kruisen, niet te diep buigen en afhankelijk van de insnede niet naar binnen of buiten bewegen.
Behandeling: Soms terug operatie.

Realistische verwachtingen na een totale heupprothese

• Eén van de belangrijkste redenen om een heupprothese te overwegen was de aanwezigheid van sterke pijn. De eerste maanden kan de heup nog wat gevoelig zijn. Toch zien we dat een jaar na de operatie meer dan 90% van de patiënten tevreden is over het resultaat van de ingreep.
• Een andere belangrijke reden om een heupprothese te overwegen was de serieuze beperking in het dagelijks functioneren. Hierbij zien we dat de patiënten in de loop van de eerste twee maanden na de ingreep geleidelijk en voorzichtig hun activiteiten hervatten. Vaak zijn er 5 tot 8 maanden nodig om na een heupprothese een optimaal resultaat te bereiken. De patiënt kan dan normaal zijn dagelijkse activiteiten uitoefenen.
• Soms kan vijftien of twintig jaar na de plaatsing van de nieuwe heup één van de prothesedelen los zitten. Indien één van de prothesedelen los komt te zitten, moet dit zo snel mogelijk worden vervangen. Daarom zal de chirurg u vragen om elk jaar op controle te komen.
• Een uiterst zeldzame complicatie is een infectie van de nieuwe heup. Om de kans op infectie zoveel mogelijk te beperken, is het noodzakelijk de huisarts te verwittigen bij ziekten die gepaard gaan met koorts en bij geïnfecteerde wonden.