Direct anterieure toegang voor plaatsen totale heupprothese

• Wanneer iemand bij ons komt met een versleten heup (artrose) en we besluiten om een heupprothese te plaatsen, weet ons team precies wat er gebeuren moet. Alle procedures voor, tijdens en na de operatie zijn nauwkeurig beschreven. Iedereen heeft zijn of haar eigen rol, en weet precies welke taken uitgevoerd moeten worden.
• Artrose treedt in verreweg de meeste gevallen op latere leeftijd op. Maar dan hebben we het niet over ouderen die achter de geraniums zitten; tegenwoordig zijn mensen ook op hoge leeftijd nog zeer actief. Wanneer een heup versleten is, is de pijn vaak invaliderend. Elke stap doet pijn. Een kopje koffie zetten, de hond uitlaten, winkelen, wandelen, … .

Welke operatietechniek kan er toegepast worden?

• Voorheen gebruikte ik de posterieure toegang naar het heupgewricht, waarbij de heup langs de achterzijde wordt opengemaakt. Er worden een drietal kleine spieren ingesneden, die aan het einde van de operatie weer worden gesloten.
• Sinds september 2013 gebruiken wij te Kortrijk ook meer en meer de anterieure toegang. Hierbij wordt er geen enkele spier doorgesneden en er wordt tussen 2 zenuwvlakken in gesneden, waardoor ook de zenuwen in en rond de heup niet worden aangetast.
• Deze techniek wordt inmiddels internationaal ongeveer 10 jaar gebruikt.

Wat heeft u doen besluiten om over te stappen naar de anterieure techniek?

• In onze heupkliniek te Kortrijk worden procentueel veel jonge mensen geopereerd, hetzij met een kijkoperate, hetzij met het plaatsen van een totale heupprothese. Onder hen is er altijd een enorme vraag naar het zo snel mogelijk en zo goed mogelijk revalideren. Ze zijn niet alleen geïnteresseerd in het verdwijnen van de pijn, maar vooral ook in de snelheid en de aanpak van de revalidatie. “Ga ik deze zomer op vakantie kunnen gaan?” “Wanneer kan ik opnieuw skiën of tenissen?”
• Dit is een hele grote groep mensen die heel actief wil gaan revalideren. Eén van de grootste voordelen van de anterieure toegang is juist de snelle revalidatie. Effectief kunnen de krukken al weggelaten worden zo snel als dit voor de patiënt gaat. Na 3 weken ongeveer, wanneer de eigen spierkracht weer voor een groot stuk kan worden gebruikt. Dit is ongeveer 2 tot 3 maal zo snel in vergelijking met revalidatie na de posterieure toegang. Dit komt met name doordat het een hele spiersparende ingreep is, waardoor mensen minder postoperatieve pijn hebben en daardoor sneller kunnen gaan revalideren.

Welke voordelen naast snellere revalidatie biedt deze techniek nog meer?

• De ingreep kan minimaal invasief gebeuren. Er wordt een liesplooi-incisie gemaakt: een kleine, esthetische huidincisie in de lies. Doordat de huid in de lies heel snel geneest, ontstaat er een minimaal litteken. Bovendien komt er bij de anterieure toegang vaker een ‘forgotten hip’ voor vergeleken met de posterieure toegang. De patiënten vergeten vaker dat ze een kunstgewricht hebben.
• Tot slot hoeven we bij de anterieure toegang veel minder rekening te houden met het risico op dislocatie, omdat de heup makkelijker langs de achterzijde uit de kom schiet. Aangezien er aan de achterzijde niks is opengemaakt, is het risico op dislocatie ook minder hoog. Daardoor kan de patiënt veel vrijer revalideren.

Merkt u al iets van de eerder genoemde voordelen?

Jazeker, je merkt dit het beste als de patiënt na 3 of 4 weken weer langskomt. Natuurlijk weet iemand die anterieur geopereerd is niet wat het verschil is met de posterieure toegang, dus de patiënt zelf merkt niet zozeer verandering. Maar als chirurg merk je het verschil in het zelfvertrouwen dat de mensen hebben in de prothese en in het actief gebruik ervan. Je ziet dat de mensen zich veel minder geremd voelen.

Zijn er meer of andere complicaties verbonden aan deze techniek?

Het complicatierisico is in feite identiek aan de posterieure techniek. Het is internationaal nog niet aangetoond dat de anterieure toegang ook met betrekking tot heroperatierisico of complicaties een enorme verbetering is. Men kiest dus voornamelijk voor deze techniek omwille van de gemakkelijkere en snellere revalidatie.

Komt elke patiënt voor de anterieure benadering in aanmerking?

In principe wel. In Kortrijk gebruiken we de anterieure benadering voor alle mensen die een eerste heupoperatie krijgen. Voor alle revisies, wanneer de heup opnieuw moet worden geopereerd, kiezen we nog voor de posterieure toegang, omdat die een grotere diversiteit toelaat.

Hoe lang gaat een heupprothese mee?

Tegenwoordig ongeveer 20 jaar. Natuurlijk is dat wel afhankelijk van wat de patiënt ermee doet. Actief blijven met een prothese is heel belangrijk, maar is een patiënt té actief, kan dat versnelde slijtage van de prothese tot gevolg hebben. Omdat een prothese zo lang meegaat, vergeten sommige patiënten na verloop van tijd dat zij een prothese hebben; ze moeten dan echt weer even goed nadenken over welke heup het ook alweer was… De zogenaamde ‘forgotten hip’. Het blijft ook na de ingreep belangrijk om op regelmatige basis, elke 2 jaar, een check-up te krijgen van de orthopedist.

Dr Luk Verhelst, 2013